- Ondanks de stap terug van de Poolse regering rond het hooggerechtshof en het op een vervroegd pensioen sturen van een aanzienlijk aantal rechters, blijft de Europese Commissie de druk aanhouden. Volgens Courrier d’Europe centrale is de situatie betreffende de Poolse rechtsstaat nog steeds zorgwekkend, zolang andere controversiële wetten niet worden teruggedraaid. Afwachten of justitieminister Ziobro van plan is te zwichten of harde taal blijft spreken.
- Sinds de COP24 in Katowice van start is gegaan, heeft de internationale media veel aandacht getoond voor de Poolse koolindustrie en de manier waarop de Poolse autoriteiten het zwarte goed in de kijker zetten. Videobeelden en foto’s van de bijeenkomst toonden hoe delegaties verwelkomd werden door een lokale fanfare van mijnbouwers, evenals hoe kunstwerken bestaande uit koolstof in plaats van afspraak zijn tentoongesteld. Gizmodo schrijft hierover alsook het feit dat koolbedrijven de klimaattop financieel steunen. Voor een diepere analyse rond de spanning tussen klimaatverandering en het belang van koolstof voor de lokale economie, is er een uitstekende reportage van De Volkskrant.
- Meer over de rel tussen de VS-ambassadrice en de Poolse regering. Daily Beast heeft een portret van de eigenzinnige dame, die door Trump voor politieke redenen gekozen werd. Mosbacher werd met veel enthousiasme onthaald in Polen omwille van haar duidelijke klemtoon op nauwe economische banden tussen de twee landen. De recente rel heeft echter het enthousiasme van de Poolse zijde bekoeld.
- De Poolse cultuurstek culture.pl heeft boeiend artikel over de Poolse keuken, voor een keer niet met stevige kost maar een reeks van gezonde(re) alternatieven.
Pejzaz/ Polen in de pers #13
Zoals gewoonlijk verschijnt er veel in de internationale media over de politieke situatie in Polen. Voor deze pejzaz schenk ik graag wat meer aandacht aan cultuur – in het tweede deel.
- Er was de afgelopen week veel te doen rond een diplomatieke rel tussen de Verenigde Staten en Polen. Die was ontstaan nadat de Amerikaanse ambassadeur in Polen genaamd Georgette Mosbacher een brief schreef naar eerste minister Mateusz Morawiecki om haar ongenoegen te uiten rond de groeiende druk op buitenlandse media in Polen. Leden van Recht en Rechtvaardigheid (PiS) lijken al langer zinnens om een nieuwe mediawet in te voeren die buitenlandse (financiële) inmenging in de Poolse media aan banden moet leggen. Vanuit de VS is duidelijk dat er grote zorg bestaat over een mogelijke poging om de vrijheid van journalisten in te perken. Ondanks de “goede relaties” tussen Warschau en Washington lijkt er weinig nodig om roet in het eten te gooien. (The Guardian)
- In het Poolse Katowice vindt binnenkort de klimaattop COP24 plaats. FranceInter onderzoekt hoe het mogelijk is dat een belangrijke samenkomst om klimaatverandering en koolstofarme energie te bespreken, gehouden wordt in een land dat uitvoerig op zwarte kool voor elektriciteitsopwekking steunt. Verscheidene Poolse partners van de klimaattop blijken ook over meerdere koolmijnen en -centrales te beschikken.
- Polen heeft weinig vertrouwen in Europese initiatieven ter verdediging en veiligheid die recent aan bod zijn gekomen. Recent gaf eerste minister Morawiecki aan dat de NAVO en specifiek de Verenigde Staten de belangrijkste garantie blijven om dreiging (uit het oosten) af te wenden. (Bloomberg)
- Gisteren 29 november was een belangrijke dag in de geschiedenis van Polen. De Duitse krant Die Welt beschrijft het verzet van Poolse legerkadetten tegen de Russische overheerser, die in het revolutionaire jaar van 1830 plaatsvond. Meer achtergrond vind je hier.
- In 1958 werd de befaamde jazzpianist Dave Brubeck verwelkomd in Polen, een paar jaar nadat een ban op dit type van muziek was gelicht. Het was de eerste keer na de Tweede Wereldoorlog dat een Amerikaanse band het land bezocht. Ook voor Brubeck was zijn verblijf achter het ijzeren gordijn betekenisvol: hij vond er inspiratie voor composities die op Jazz Impressions of Eurasia zouden verschijnen. Culture.pl heeft een uitgebreid verslag aan het bezoek gewijd.
- Toerisme vanuit Israël blijft aangroeien, ondanks de gespannen relaties tussen de Poolse en Israëlische regeringen – onder andere door het geschil over de manier waarop de Holocaust herdacht wordt. (Jerusalem Post)
- Afsluiten met een muzikale uitsmijter: een grafische voorstelling van Poolse componisten op deze website.
Pejzaz/ Polen in de pers #6
- De prijs van koolstofdioxide gelinkt met verhandelbare emissierechten blijft stijgen, waardoor Polen vraagt aan de Europese Commissie om in te grijpen. Volgens The Economic Times ondervindt Polen last van de recente prijsstijgingen door haar aanzienlijk gebruik van kool als energiebron. De kans lijkt klein dat de Commissie enige wijzigingen in de emissierechtenmarkt zal aanbrengen.
- Meer over het thema energie: Die Presse en La Croix schrijven dat vanaf 2022 Polen niet langer gas vanuit Rusland zal importeren. Op dit moment komt een deel van de aanvoer van LNG uit Noorwegen en Qatar. Een nieuw akkoord met een Amerikaans concern betekent dat Polen niet langer afhankelijk zal zijn van haar oostelijke buur voor minstens 40% van de totale gasaanvoer (de Russische import van kool blijft voorlopig wel verder lopen).
- Dit weekend zijn het lokale verkiezingen in de grote steden. Zowel Bloomberg als de Financial Times werpen hun licht op de tweestrijd tussen PO en PiS alsook wat de verkiezingen betekenen voor Europa. Zondag is de eerste grote test voor de huidige regering, haar populaire sociaaleconomische beleid alsook de gespannen relatie met rechterlijke macht en de Europese Unie.
- Zoals aangegeven, blijft de onafhankelijkheid van de rechtbanken een heikel thema dat zich op verschillende fronten afspeelt. Justitieminister Ziobro wil dat het grondwettelijk hof zich buigt over de vraag of Europees recht boven de nationale wetgeving staat (Bloomberg). Vandaag liet het Europese hof van justitie een kleine bom vallen door de recente hervormingen van het hooggerechtshof van Polen in vraag te stellen, oa. het verplicht op pensioen sturen van zijn rechters. Een definitieve uitspraak volgt in de komende weken (Die Zeit).
- Polen heeft sinds enige tijd een vrijwillige legermacht ter verdediging van het grondgebied (WOT). Reuters zoekt uit wat de rol en betekenis van 12,000 rekruten is die voorbereid worden om Polen als het nodig is met hun leven te beschermen (voornamelijk tegen Rusland).
- Afsluiten met geschiedenis en de aanhoudende pogingen van de huidige regering om het nationale verleden te herschrijven. De voormalige directeur van het WW2-museum in Gdansk uit zijn bezorgdheid in een opiniestuk voor Libération.
Pejzaz/ Polen in de pers #4
- De herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog op 11 november gaat dit jaar in Polen gepaard met het vieren van honderd jaar onafhankelijkheid (i.e. tussen 1795 en 2018 was er geen Polen op de landkaart, nadat Rusland, Oostenrijk en Pruisen het gebied stapsgewijs verdeelden). De Poolse onafhankelijkheid is het onderwerp van een reeks tentoonstellingen, conferenties en andere evenementen. In het bijzonder, is er in Warschau een openluchtexhibitie georganiseerd betreffende de rol van vrouwen in het streven naar onafhankelijkheid. The First News heeft meer details – te bezichtigen tot 22 oktober.
- Een Verenigde Naties pact voor een veilige vorm van reguliere migratie is recent bekritiseerd door de Poolse minister van binnenlandse zaken, Joachim Brudzinski. Polen heeft sinds recente jaren een wankele relatie met het thema migratie, ondanks de grote groep Oekraïners die zich in het land heeft gevestigd na het uitbreken van conflict in het Donetsbekken. Channel News Asia schrijft dat de Poolse regering niet van plan is om het VN-pact te ondersteunen.
- Olga Tokarczuk, heden ten dage de bekendste Poolse schrijver, is bij de finalisten voor de Amerikaanse National Book Award. Nadat Tokarczuk al de Britse Man Booker International Prize in de wacht heeft gesleept met “De rustelozen” (Bieguni), maakt ze kans op een tweede grote prijs. (Washington Post)
- In december ontvangt Polen de volgende klimaatonderhandelingen onder het voogdij van de Verenigde Naties. Intussen blijft de kritiek aanhouden op het energiebeleid van de huidige regering, dat sterk inzit op fossiele brandstoffen (voornamelijk kool). Bijna 80% van elektriciteit wordt opgewekt door de zwarte grondstof, volgens Bloomberg. Het land riskeert hogere energieprijzen in de toekomst alsook zich verder te isoleren van de andere EU-landen.
- De New York Times heeft een artikel over architectuur in Polen, meer bepaald hoe het brutalisme van de volksrepubliek recent een tweede leven krijgt. Is er sprake van een communistische chic en een herwaardering van de modernistische architectuur?
Pejzaz/ Polen in de pers #3
- Er zijn weinig Poolse journalisten die even veel faam als Ryszard Kapuściński vergaard hebben. De auteur is niet alleen bekend omwille van zijn verslaggeving in verafgelegen gebieden tijdens de Koude Oorlog. Zijn grootste werken zijn te situeren in de wereld van de fictie, hoewel sterk gebaseerd op de feiten en ervaringen die Kapuściński opdeed als journalist. Zijn boek over de onafhankelijkheidsstrijd in Angelo is onlangs gebruikt als scenario voor een animatiefilm. The Guardian vertelt hoe de film tot stand is gekomen.
- Intussen breekt de film Kler alle records voor bezoekersaantallen in Polen (1,7 volgens de laatste berichtgevingen, waarmee de film het beter dan vorige recordhouder Wołyń doet). Le Monde is de zoveelste krant die een verslag aan de film wijdt
- De justitiehervormingen blijven vooralsnog een heikel punt. Zowel de Financial Times als EUObserver brengen verslag uit over de thematiek, respectievelijk over de aantasting van de onafhankelijkheid van de juridische macht en het groeiend wantrouwen van rechtssystemen in andere landen ten opzichte van Polen. Het Europese Hof van Justitie zal in de toekomst hierover moeten oordelen.
- De Poolse buitenlandse politiek laat zich in recente jaren meer kenmerken door een sterke klemtoon op veiligheid en bilaterale relaties (met de VS). Zo vertelde de minister van buitenlandse zaken Jacek Czaputowicz het gisteren tijdens een discussie georganiseerd door de Batory-stichting. Een verslag in Politico contextualiseert de buitenlandpolitiek van Polen, waaronder de gok op nauwe relaties met VS-president Trump.
- Op vlak van energieopwekking blijft Polen sterk afhankelijk van koolcentrales. Bloomberg schrijft over de laatste nieuwe investering en het blijvend geloof in de gitzwarte brandstof – ondanks de hevige kritiek.
- Het Frans-Duitse televisiekanaal Arte heeft een korte reportage over de aankomende lokale verkiezingen in Polen.