Afgelopen week stond Polen in de internationale belangstelling vanwege een Midden-Oostenconferentie die in Warschau werd georganiseerd. De conferentie was een kans voor de Verenigde Staten om landen uit de regio samen te brengen en een alternatieve coalitie te formuleren voor de driehoeksverhouding tussen Rusland, Iran en Turkije – die in Sotsji samenkwam om de Syrische kwestie te bespreken (zie France24). Met de aanwezigheid van Israëlische eerste minister Benjamin Netanyahu lag in Warschau de klemtoon op het eeuwige gevaar van Iran – weinig aandacht ging naar de Israëli-Palestijnse kwestie. Als gevolg besloten verscheidene Europese landen om geen hooggeplaatste politici naar de conferentie te sturen. Alhoewel Polen weinig directe banden met het Midden-Oosten heeft, wordt het initiatief gezien als een manier om blijvende steun van de Verenigde Staten inzake veiligheid en energie te garanderen. (Deutsche Welle)
Tijdens en in de nasleep van de Warschau-conferentie, ontstond commotie rond een speech van Benjamin Netanyahu die verwees naar de rol die Polen in de Holocaust hebben gespeeld. De commotie was terug te brengen tot misverstand in de vertaling: terwijl Netanyahu over (enkele) Polen sprak, in plaats van de volledige Poolse natie, werd het citaat verkeerd geïnterpreteerd in de lokale pers. Het Pools, net als andere Slavische talen, maakt geen gebruik van lidwoorden, waardoor het enige tijd duurde vooraleer de fout werd rechtgezet. Vanuit regeringscirkels ontstond niettemin druk op eerste minister Morawiecki om onenigheid over de speech uit te drukken. Herinnering aan Poolse collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog blijft een heikel punt, dat vorig jaar al tot een diplomatieke rel tussen Israël en Polen leidde. De eerste minister besloot deze keer, enkele dagen op voorhand, zijn aanwezigheid in Jerusalem voor een samenkomst van de Visegrad 4 af te zeggen. Minister van buitenlandse zaken Czaputowicz neemt zijn plaats in. (Deutsche Welle, Le Monde, Volkskrant)
De diplomatieke crisis tussen Polen en Israël is enigszins welgekomen, omdat het de aandacht verlegt van een omkoopschandaal rond Jaroslaw Kaczynski. De leider van Recht en Rechtvaardigheid (en volgens velen de machtigste politicus in het land) is sinds enige weken het aandachtspunt van perslekken rond sjofele handelsovereenkomsten met betrekking tot vastgoed in Warschau. Kaczynski heeft zich altijd voorgedaan als een bescheiden man met een sobere leefstijl. Volgens de meest recente onthullingen, ontving Kaczynski geld van een constructiebedrijf (genaamd Birgfellner) om de bouw van twee wolkenkrabbers te bespoedigen. (Washington Post)
De grote vraag blijft of het recente schandaal rond Kaczynski een effect zal hebben op de Europese verkiezingen van mei 2019. Volgens recente peilingen halen zowel Recht en Rechtvaardigheid als de Burgercoalitie (bestaande uit Burgerplatform, Modern, de Linkse Democratische Alliantie en de Volkspartij) een gelijkaardige score rond 33 procent. Het linkse alternatief van Robert Biedron peilt op een derde plaats met 12 procent. (OKO.press)
Het Engelstalige platform Notes from Poland heeft een nieuw artikel dat in het teken staat van rechtsradicaal katholicisme en haar banden met antisemitisme.
Na maanden van protest en een uitspraak door het Europees Hof lijkt een einde te zijn gekomen aan de twist over de juridische hervormingen afgelopen juli ingevoerd door Recht en Rechtvaardigheid (PiS). De omstreden pensioenwet voor rechters van het Hooggerechtshof wordt gedeeltelijk gewijzigd. Hoewel de Poolse regering zich kritisch opstelde tegenover de Europese Commissie, accepteert zij het besluit van het Europese Hof dat de wetgeving in strijd is met de rechtstaat – en een risico van politieke inmenging met zich meebracht. Mogelijk speelden de matige resultaten (voornamelijk in de steden) tijdens de recente verkiezingen een rol. Door de wijziging in de wetgeving kunnen de recent uitgewezen rechters opnieuw aan de slag (wat in de praktijk reeds was gebeurd). De internationale pers, onder meer Die Zeit, BBC en RFI, sprak de afgelopen dagen regelmatig over een stap terug voor de Poolse regering, al lijkt er nog geen einde aan deze kwestie te zijn gekomen. Een deel van de controversiële hervormingen blijft onveranderd, wat het Grondwettelijk Hof en de Raad voor de Rechtspraak betreft. Volgens de Volkskrant heeft PiS een slag verloren maar nog niet de oorlog.
De oudste non ter wereld, de Poolse Cecylia Roszak, kwam recent te overlijden. Ze woonde bijna haar volledige leven in Krakau en werd 110 jaar oud. Roszak genoot niet alleen faam omwille van de hoge leeftijd maar evenzeer haar rol in het beschermen van joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. (The Independent)
Het Britse televisiekanaal nam onlangs een interview met eerste minister Mateusz Morawiecki af. Het gesprek gaat onder andere over de gevolgen van Brexit en de relatie met de EU-landen. (Channel 4)
De Los Angeles Review of Books heeft een uitstekend essay gewijd aan de rol van het katholicisme in revolutie en protest onder imperiaal en communistisch bewind.
Over imperiale invloeden gesproken, volgens The Economist is het duidelijk in welke mate grenzen van lang verdwenen keizerrijken nog steeds politieke gevolgen hebben. In de ‘Daily Chart’ komen zowel Polen als Roemenië aan bod.
