Pejzaz/ Polen in de pers #16

Een korte update om de winterperiode tussen kerst en het nieuwe jaar door te komen:

  • Polen doet het economisch zo goed dat ook haar bedrijven de voorbije jaren aanzienlijke groei buiten de landsgrenzen hebben geboekt. Emerging Europe heeft een rapport dat het succesrecept van bedrijven als Solaris, Inglot en LPP nader bekijkt.
  • Altijd al afgevraagd waarom Torun bekend staat als stad van de peperkoek? Raw Story schrijft over de geschiedenis en de vervaardiging van het donkere, zoete goed.
  • De laatste joodse strijder in de Getto-opstand van 1943 in Warschau, genaamd Simcha Rotem, is op 94-jarig leeftijd in Israel. Meer bij Jerusalem Post en Le Monde.
  • Ekke Overbeek van het Nederlandse Trouw heeft een provocerende column dat het Pools slachtoffercomplex aan de kaak stelt. Overbeek herinnert aan het veelvoud van vernedering en lijden dat het land heeft ondergaan, maar vreest dat een blijvend verwijzen naar het verleden tot een ‘infantiele moraal’ leidt.
  • Komt hij er of niet? De bouw van een zogenaamde megaluchthaven hangt al even in de lucht hoewel onduidelijk blijft wanneer deze het daglicht zal zien. Die Welt beschrijft de situatie vanuit Duits oogpunt, als een teken dat Polen serieus genomen wil worden en mogelijk de concurrentie met Berlijn (en andere grootsteden) wil aangaan.

Pejzaz/ Polen in de pers #13

Zoals gewoonlijk verschijnt er veel in de internationale media over de politieke situatie in Polen. Voor deze pejzaz schenk ik graag wat meer aandacht aan cultuur – in het tweede deel.

  • Er was de afgelopen week veel te doen rond een diplomatieke rel tussen de Verenigde Staten en Polen. Die was ontstaan nadat de Amerikaanse ambassadeur in Polen genaamd Georgette Mosbacher een brief schreef naar eerste minister Mateusz Morawiecki om haar ongenoegen te uiten rond de groeiende druk op buitenlandse media in Polen. Leden van Recht en Rechtvaardigheid (PiS) lijken al langer zinnens om een nieuwe mediawet in te voeren die buitenlandse (financiële) inmenging in de Poolse media aan banden moet leggen. Vanuit de VS is duidelijk dat er grote zorg bestaat over een mogelijke poging om de vrijheid van journalisten in te perken. Ondanks de “goede relaties” tussen Warschau en Washington lijkt er weinig nodig om roet in het eten te gooien. (The Guardian)
  • In het Poolse Katowice vindt binnenkort de klimaattop COP24 plaats. FranceInter onderzoekt hoe het mogelijk is dat een belangrijke samenkomst om klimaatverandering en koolstofarme energie te bespreken, gehouden wordt in een land dat uitvoerig op zwarte kool voor elektriciteitsopwekking steunt. Verscheidene Poolse partners van de klimaattop blijken ook over meerdere koolmijnen en -centrales te beschikken.
  • Polen heeft weinig vertrouwen in Europese initiatieven ter verdediging en veiligheid die recent aan bod zijn gekomen. Recent gaf eerste minister Morawiecki aan dat de NAVO en specifiek de Verenigde Staten de belangrijkste garantie blijven om dreiging (uit het oosten) af te wenden. (Bloomberg)
  • Gisteren 29 november was een belangrijke dag in de geschiedenis van Polen. De Duitse krant Die Welt beschrijft het verzet van Poolse legerkadetten tegen de Russische overheerser, die in het revolutionaire jaar van 1830 plaatsvond. Meer achtergrond vind je hier.
  • In 1958 werd de befaamde jazzpianist Dave Brubeck verwelkomd in Polen, een paar jaar nadat een ban op dit type van muziek was gelicht. Het was de eerste keer na de Tweede Wereldoorlog dat een Amerikaanse band het land bezocht. Ook voor Brubeck was zijn verblijf achter het ijzeren gordijn betekenisvol: hij vond er inspiratie voor composities die op Jazz Impressions of Eurasia zouden verschijnen. Culture.pl heeft een uitgebreid verslag aan het bezoek gewijd.
  • Toerisme vanuit Israël blijft aangroeien, ondanks de gespannen relaties tussen de Poolse en Israëlische regeringen – onder andere door het geschil over de manier waarop de Holocaust herdacht wordt. (Jerusalem Post)
  • Afsluiten met een muzikale uitsmijter: een grafische voorstelling van Poolse componisten op deze website.

Pejzaz/ Polen in de pers #12

  • Na maanden van protest en een uitspraak door het Europees Hof lijkt een einde te zijn gekomen aan de twist over de juridische hervormingen afgelopen juli ingevoerd door Recht en Rechtvaardigheid (PiS). De omstreden pensioenwet voor rechters van het Hooggerechtshof wordt gedeeltelijk gewijzigd. Hoewel de Poolse regering zich kritisch opstelde tegenover de Europese Commissie, accepteert zij het besluit van het Europese Hof dat de wetgeving in strijd is met de rechtstaat – en een risico van politieke inmenging met zich meebracht. Mogelijk speelden de matige resultaten (voornamelijk in de steden) tijdens de recente verkiezingen een rol. Door de wijziging in de wetgeving kunnen de recent uitgewezen rechters opnieuw aan de slag (wat in de praktijk reeds was gebeurd). De internationale pers, onder meer Die Zeit, BBC en RFI, sprak de afgelopen dagen regelmatig over een stap terug voor de Poolse regering, al lijkt er nog geen einde aan deze kwestie te zijn gekomen. Een deel van de controversiële hervormingen blijft onveranderd, wat het Grondwettelijk Hof en de Raad voor de Rechtspraak betreft. Volgens de Volkskrant heeft PiS een slag verloren maar nog niet de oorlog.
  • De oudste non ter wereld, de Poolse Cecylia Roszak, kwam recent te overlijden. Ze woonde bijna haar volledige leven in Krakau en werd 110 jaar oud. Roszak genoot niet alleen faam omwille van de hoge leeftijd maar evenzeer haar rol in het beschermen van joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. (The Independent)
  • Het Britse televisiekanaal nam onlangs een interview met eerste minister Mateusz Morawiecki af. Het gesprek gaat onder andere over de gevolgen van Brexit en de relatie met de EU-landen. (Channel 4)
  • De Los Angeles Review of Books heeft een uitstekend essay gewijd aan de rol van het katholicisme in revolutie en protest onder imperiaal en communistisch bewind.
  • Over imperiale invloeden gesproken, volgens The Economist is het duidelijk in welke mate grenzen van lang verdwenen keizerrijken nog steeds politieke gevolgen hebben. In de ‘Daily Chart’ komen zowel Polen als Roemenië aan bod.

Pejzaz/ Polen in de pers #6

  • De prijs van koolstofdioxide gelinkt met verhandelbare emissierechten blijft stijgen, waardoor Polen vraagt aan de Europese Commissie om in te grijpen. Volgens The Economic Times ondervindt Polen last van de recente prijsstijgingen door haar aanzienlijk gebruik van kool als energiebron. De kans lijkt klein dat de Commissie enige wijzigingen in de emissierechtenmarkt zal aanbrengen.
  • Meer over het thema energie: Die Presse en La Croix schrijven dat vanaf 2022 Polen niet langer gas vanuit Rusland zal importeren. Op dit moment komt een deel van de aanvoer van LNG uit Noorwegen en Qatar. Een nieuw akkoord met een Amerikaans concern betekent dat Polen niet langer afhankelijk zal zijn van haar oostelijke buur voor minstens 40% van de totale gasaanvoer (de Russische import van kool blijft voorlopig wel verder lopen).
  • Dit weekend zijn het lokale verkiezingen in de grote steden. Zowel Bloomberg als de Financial Times werpen hun licht op de tweestrijd tussen PO en PiS alsook wat de verkiezingen betekenen voor Europa. Zondag is de eerste grote test voor de huidige regering, haar populaire sociaaleconomische beleid alsook de gespannen relatie met rechterlijke macht en de Europese Unie.
  • Zoals aangegeven, blijft de onafhankelijkheid van de rechtbanken een heikel thema dat zich op verschillende fronten afspeelt. Justitieminister Ziobro wil dat het grondwettelijk hof zich buigt over de vraag of Europees recht boven de nationale wetgeving staat (Bloomberg). Vandaag liet het Europese hof van justitie een kleine bom vallen door de recente hervormingen van het hooggerechtshof van Polen in vraag te stellen, oa. het verplicht op pensioen sturen van zijn rechters. Een definitieve uitspraak volgt in de komende weken (Die Zeit).
  • Polen heeft sinds enige tijd een vrijwillige legermacht ter verdediging van het grondgebied (WOT). Reuters zoekt uit wat de rol en betekenis van 12,000 rekruten is die voorbereid worden om Polen als het nodig is met hun leven  te beschermen (voornamelijk tegen Rusland).
  • Afsluiten met geschiedenis en de aanhoudende pogingen van de huidige regering om het nationale verleden te herschrijven. De voormalige directeur van het WW2-museum in Gdansk uit zijn bezorgdheid in een opiniestuk voor Libération.

Pejzaz/ Polen in de pers #1

  • Er is ophef over een nieuwe film genaamd Kler (di. clerici) waarin katholieke priesters als losbandig en decadent zijn voorgesteld. De film trekt momenteel volle zalen, ondanks pogingen door conservatieve politici om lokale voorstellingen aan banden te leggen (via De Volkskrant).
  • Jaarlijks is het bon ton voor Polen om het begin van de Tweede Oorlog in september te herdenken. Sommigen doen het door een befaamde slag bij Łomianki herop te voeren. Op 16 september trokken amateur-historici en oorlogsfanaten in het dorp, gelegen nabij Warschau, ten strijde verkleed als Poolse ruiters en Duitse militairen  (via Le Monde).
  • Jarosław Gowin verdedigt de omstreden justitiehervormingen in Polen, ondernomen door de PiS-regering. In een interview met Süddeutsche Zeiting prijst de vice-eersteminister de Poolse economie aan en geeft verder z’n kijk op de hedendaagse samenleving.
  • Wat is thuis? Toen een Pool genaamd Michał Iwanowski in Cardiff werd geconfronteerd met de graffiti-boodschap “Go home, Poles”, besloot hij het bevel op te volgen en langs Wales, Engeland, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Tsjechië naar zijn geboorteplaats terug te wandelen. The Guardian brengt verslag uit over z’n zoektocht naar de betekenis van thuis, identiteit en geborgenheid.