Posted on

Pejzaz/ Polen in de pers #13

Zoals gewoonlijk verschijnt er veel in de internationale media over de politieke situatie in Polen. Voor deze pejzaz schenk ik graag wat meer aandacht aan cultuur – in het tweede deel.

  • Er was de afgelopen week veel te doen rond een diplomatieke rel tussen de Verenigde Staten en Polen. Die was ontstaan nadat de Amerikaanse ambassadeur in Polen genaamd Georgette Mosbacher een brief schreef naar eerste minister Mateusz Morawiecki om haar ongenoegen te uiten rond de groeiende druk op buitenlandse media in Polen. Leden van Recht en Rechtvaardigheid (PiS) lijken al langer zinnens om een nieuwe mediawet in te voeren die buitenlandse (financiële) inmenging in de Poolse media aan banden moet leggen. Vanuit de VS is duidelijk dat er grote zorg bestaat over een mogelijke poging om de vrijheid van journalisten in te perken. Ondanks de “goede relaties” tussen Warschau en Washington lijkt er weinig nodig om roet in het eten te gooien. (The Guardian)
  • In het Poolse Katowice vindt binnenkort de klimaattop COP24 plaats. FranceInter onderzoekt hoe het mogelijk is dat een belangrijke samenkomst om klimaatverandering en koolstofarme energie te bespreken, gehouden wordt in een land dat uitvoerig op zwarte kool voor elektriciteitsopwekking steunt. Verscheidene Poolse partners van de klimaattop blijken ook over meerdere koolmijnen en -centrales te beschikken.
  • Polen heeft weinig vertrouwen in Europese initiatieven ter verdediging en veiligheid die recent aan bod zijn gekomen. Recent gaf eerste minister Morawiecki aan dat de NAVO en specifiek de Verenigde Staten de belangrijkste garantie blijven om dreiging (uit het oosten) af te wenden. (Bloomberg)
  • Gisteren 29 november was een belangrijke dag in de geschiedenis van Polen. De Duitse krant Die Welt beschrijft het verzet van Poolse legerkadetten tegen de Russische overheerser, die in het revolutionaire jaar van 1830 plaatsvond. Meer achtergrond vind je hier.
  • In 1958 werd de befaamde jazzpianist Dave Brubeck verwelkomd in Polen, een paar jaar nadat een ban op dit type van muziek was gelicht. Het was de eerste keer na de Tweede Wereldoorlog dat een Amerikaanse band het land bezocht. Ook voor Brubeck was zijn verblijf achter het ijzeren gordijn betekenisvol: hij vond er inspiratie voor composities die op Jazz Impressions of Eurasia zouden verschijnen. Culture.pl heeft een uitgebreid verslag aan het bezoek gewijd.
  • Toerisme vanuit Israël blijft aangroeien, ondanks de gespannen relaties tussen de Poolse en Israëlische regeringen – onder andere door het geschil over de manier waarop de Holocaust herdacht wordt. (Jerusalem Post)
  • Afsluiten met een muzikale uitsmijter: een grafische voorstelling van Poolse componisten op deze website.
Posted on

Pejzaz/ Polen in de pers #12

  • Na maanden van protest en een uitspraak door het Europees Hof lijkt een einde te zijn gekomen aan de twist over de juridische hervormingen afgelopen juli ingevoerd door Recht en Rechtvaardigheid (PiS). De omstreden pensioenwet voor rechters van het Hooggerechtshof wordt gedeeltelijk gewijzigd. Hoewel de Poolse regering zich kritisch opstelde tegenover de Europese Commissie, accepteert zij het besluit van het Europese Hof dat de wetgeving in strijd is met de rechtstaat – en een risico van politieke inmenging met zich meebracht. Mogelijk speelden de matige resultaten (voornamelijk in de steden) tijdens de recente verkiezingen een rol. Door de wijziging in de wetgeving kunnen de recent uitgewezen rechters opnieuw aan de slag (wat in de praktijk reeds was gebeurd). De internationale pers, onder meer Die Zeit, BBC en RFI, sprak de afgelopen dagen regelmatig over een stap terug voor de Poolse regering, al lijkt er nog geen einde aan deze kwestie te zijn gekomen. Een deel van de controversiële hervormingen blijft onveranderd, wat het Grondwettelijk Hof en de Raad voor de Rechtspraak betreft. Volgens de Volkskrant heeft PiS een slag verloren maar nog niet de oorlog.
  • De oudste non ter wereld, de Poolse Cecylia Roszak, kwam recent te overlijden. Ze woonde bijna haar volledige leven in Krakau en werd 110 jaar oud. Roszak genoot niet alleen faam omwille van de hoge leeftijd maar evenzeer haar rol in het beschermen van joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. (The Independent)
  • Het Britse televisiekanaal nam onlangs een interview met eerste minister Mateusz Morawiecki af. Het gesprek gaat onder andere over de gevolgen van Brexit en de relatie met de EU-landen. (Channel 4)
  • De Los Angeles Review of Books heeft een uitstekend essay gewijd aan de rol van het katholicisme in revolutie en protest onder imperiaal en communistisch bewind.
  • Over imperiale invloeden gesproken, volgens The Economist is het duidelijk in welke mate grenzen van lang verdwenen keizerrijken nog steeds politieke gevolgen hebben. In de ‘Daily Chart’ komen zowel Polen als Roemenië aan bod.
Posted on

Pejzaz/ Polen in de pers #11

  • Polen was de afgelopen week moeilijk uit de internationale media weg te denken, grotendeels vanwege de manier waarop de herdenking van de onafhankelijkheid in 1918 is verlopen. In Warschau bracht de eeuwviering een groot aantal Polen op de been, er was sprake van zo’n 200.000 à 250.000 mensen op straat. Hoewel het merendeel van de feestvierders uit doorsnee burgers bestond, werd de gelegenheid door extreemrechtse bewegingen benut om een zichtbare stempel op het feestvieren te drukken. Het merendeel van de internationale verslaggeving ging over Pools nationalisme in plaats van het historische belang van 11 november in de geschiedenis van het land. Alle details bij The New Republic, Haaretz, Libération, Sueddeutsche Zeitung en Trouw.
  • Daarentegen leek de Poolse pers veel meer in de ban van een schandaal met betrekking tot de financiële regulator. Naar verluidt zou het hoofd van de regulator een steekpenning hebben geaccepteerd. De beschuldiging is geuit door een eigenaar van een Poolse bank die eveneens claimt geluidsmateriaal te hebben waarop een poging tot omkoping te horen is ; premier Mateusz Morawiecki heeft een onderzoek naar de feiten beloofd. Intussen is het hoofd van de financiële regulator al opgestapt. (ABC News)
  • Er leeft een grote vrees dat de nakende Brexit zware gevolgen zal hebben voor verscheidene Europese landen, meer bepaald Polen, Hongarije en de Tsjechische republiek. Reuters brengt daarvan verslag uit.
  • Ondanks de vrees voor de volgen van het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, blijft het voorlopig goed nieuws regenen voor de Poolse economie. Het bruto binnenlands product blijft sterk groeien, waardoor steeds meer burgers besluiten om niet te emigreren (of in sommige gevallen zelfs terug te keren). (Breaking News)
Posted on

Pejzaz/ Polen in de pers #10

Voor deze pejzaz ligt de klemtoon iets meer op cultuur dan gewoonlijk – de boog hoeft niet altijd gespannen te zijn. Omdat er een grote kans op protestmarsen komend weekend in Warschau is – voor het vieren van honderd jaar onafhankelijkheid van Polen – kan wat escapisme van pas komen.

  • Afgelopen weekend was er nog de tweede ronde van de lokale en regionale verkiezingen. Een handvol grotere steden (zoals Gdansk) moesten in een tweede ronde uitmaken wie de burgemeesterssjerp voor de komende jaren zou dragen. De uitslag bevestigde wat veelal in de eerste ronde duidelijk was, namelijk dat de oppositie (alsook lokale lijsten) het beter doet dan PiS in de steden, maar terrein moet prijsgeven wat de regionale politieke organen betreft. (FranceInter)
  • De interne verschillen in wetgevende arm van Polen bereiken ook andere rechtssystemen. In een artikel van de Irish Times is duidelijk dat een deel van Poolse rechters denkt dat het huidige rechtssysteem onder druk staat van de huidige regering geleid door PiS. Dit is zichtbaar in de disciplinerende acties ondernomen door de minister van justitie om meer conformiteit van rechters te bereiken.
  • En vanaf hier alleen maar cultuur. Atlas Obscura schrijft over het kasteel van Lapalice als een plaats de moeite waard om te bezoeken. Het moderne kasteel werd nooit afgewerkt en staat sinds lange tijd leeg.
  • De Amerikaanse nieuwszender CNN heeft een overzicht op haar website van locaties om in Polen te bezoeken. Naast klassiekers als Kraków en Gdansk zijn er ook minder toeristische stekjes zoals Moszna (een kasteel) en Białowieża (het natuurpark).
  • Een boeiend verhaal over Józef Czapki, een Poolse officier die de literatuur van Marcel Proust tot leven bracht in een werkkamp tijdens de Tweede Wereldoorlog. Via Literary Hub.
  • De Poolse cultuurstek culture.pl heeft een rits aan artikels rond 11 november en de onafhankelijk van Polen honderd jaar geleden. Weekendlectuur!
Posted on

Pejzaz/ Polen in de pers #9

  • De herdenking van honderd jaar Poolse onafhankelijkheid is nakend. Ook in de internationale pers is er aandacht voor wat de officiële, zeer uitzonderlijke, viering met zich zal meebrengen. In The Guardian ligt de klemtoon op de huidige (politieke) verdeeldheid in Polen, tussen liberalisme en nationalisme, tussen stad en platteland, alsook wat generaties betreft. Op het spel staan Polens verwezenlijkingen van de afgelopen dertig jaar, gekenmerkt door Euro-Atlantische integratie. De Duitse krant Die Welt gaat voor een lichtvoetige toonaard en geeft de voornaamste historische en culturele trekpleisters om tijdens het herdenkingsweekend te bezoeken. Ten slotte is er nog een blik op het belang van de militaire parade in het teken van de onafhankelijkheid. Afwachten of volgende week de internationale pers zich zal richten op mogelijke nationalistische protestmarsen, die sinds een aantal jaren sterk in opmars zijn. Een herdenking die in mineur kan eindigen.
  • Het blijft analyses regenen wat de recente verkiezingen betreft. Het Oostenrijkse Der Standard richt z’n aandacht op het feit dat iedereen tegelijk gewonnen als verloren heeft. In een uitgebreide blogpost, werpt Aleks Szczerbiak eveneens zijn licht op het vraagstuk wie als winnaar uit de bus is gekomen. De uitkomst is onduidelijk, met gevaar om al te grote conclusies te trekken naar aanloop van de parlementaire verkiezingen die volgend jaar zullen plaatsvinden.
  • De kwestie van Duitse reparaties blijft de internationale pers beroeren. Het Franse La Croix heeft een laatste update over een thema dat zowel Duitsers als Polen verdeelt.
  • De Krakow Post stelt het smogprobleem aan de kaak: volgens een EU-rapport zijn de niveaus van fijn stof in de lucht bijzonder gevaarlijk voor burgers. Er is sprake van een verhoogde kans op hartaanvallen, ademhalingsziektes, miskramen en vroegtijdig overleden. Meer Polen overwegen om enkel nog met een ademmasker het huis te verlaten.
  • Als je toch een uitstap waagt en de smog wenst te trotseren, breng dan zeker een bezoek aan Powązki in Warschau, een oud en tegelijk een van de grootste begraafplaatsen van het land. Volgens pl voor de architectuur maar deze tijd van het jaar brengt ook atmosferische beelden (vooral tijdens de avond, wanneer kaarsen de begraafplaats verlichten).